Cảm tính không làm nên tương lai

Đợt này nghỉ dịch lâu quá nên đâm ra mình lại quên nhớ về kí túc xá. Chắc đợt này lên, phải chạy xe đi sửa một phát. Lâu rồi không chạy chắc nó bị bụi bám đầy bugi, cặn trong xăng lắng xuống nên xe không nổ máy được. Chắc lại dắt qua tiệm sửa xe A2 cho chú coi qua, với độ này thì tiệm sửa xe cũng đầy hai hàng ngồi chờ. Vì tại mình đã hành nó nhiều nên phải chăm sóc nó nhiều một tí. Cũng là gắn bó gần 3 năm rồi, chiếc xe này cùng mình cà đường mấy lần thoát chết, xe 50 mà bắt đi lên tận Thủ Đức, chưa kể mấy tháng vừa rồi mình hay lên trên quận nên trung bình một ngày nó cũng chạy gần 40 cây số. Hành nó hẳn là nhiều nên nó lại hay thích dở chứng vào trời mưa, đường vắng, chẳng ai để nhờ giúp một tay nổ máy. Nhưng từ khi lên đại học, mình chỉ mới bắt nó đi từ Xuân Lộc lên Thủ Đức cùng mình một lần, còn những lần còn lại mình toàn đi về ké cùng bạn bè, mấy anh chị. Bữa nào siêng siêng thì trèo Cúc Phương về, ngồi ngắm con đường qua cái kính xe cùng chiếc rèm chỉ dám mở một nửa vì sợ nắng rồi lại nghĩ lung tung.

Mẹ phải trách chiếc xe khách, nó làm con lười về nhà thường xuyên! Như mọi cuộc gọi khác của mẹ từ khi mình lên học đại học, mẹ luôn hối mình về nhà mau. Về nhanh để ăn canh đuôi heo hầm đu đủ, về ăn mì quảng, về mà còn đem này đem kia lên mà ăn, rồi thì về lẹ kẻo mai mốt bận lại không về được. Ai bảo mình ham thích SG, thích xa hoa phố thị nên phủ phàng với ngôi nhà của mình thì mình không chối được, nhưng mình chỉ nhận đúng một vế. Bảo mình thích SG thì rất đúng, mình không lo sĩ, mình thú nhận. Mình thích làng đại học, thích Thủ Đức, thích SG theo cái cách nó khiến mình được trở thành con người trách nhiệm, trách nhiệm phải va vấp để đối diện với con người nhiều thiếu sót của bản thân. Mình không thích ăn canh nhạt nữa, mình muốn uống nước muối biển.

(bàn ở giường ktx lúc chưa dọn )

Bảo mình thích SG hơn nhà mình thì không đúng, giống như âm nhạc thì tình cảm mình dành cho nhà nó thuộc về bản chất, là thứ không so sánh được. Và mặc cho nắng, mặc cho những những ngày bầm chân vì dắt xe, những ngày tới tháng cáu kỉnh không đi đâu cho tiện nhưng phải trèo xuống 4 tầng vào tiệm tạp hóa dưới kí túc xá mua bvs nhưng tiệm lại đóng mở tùy hứng. Mặc cho những cái bực dọc và bất tiện ấy, mình vẫn thích làng đại học. Rất thích. Một sự thật khi có được sự tự do là trách nhiệm nhiều hơn. Nhưng mình rất thích thế, thích cuộc sống có gì đấy để càm ràm, thi thoảng, cho vui một tẹo. Nhưng nói là ít về nhưng mà là "ít về" so với mấy đứa bạn ở Xuân Lộc, chứ lâu về của mình nhiều nhất là một tháng rưỡi. Chắc tại thế nên lại lười phải trèo xe về.

Mỗi lần về chỉ mất hai tiếng cho 100 cây số thôi nên trừ 30' đầu mới lên xe nghĩ vẩn vơ thì thời gian còn lại mình ngủ hai giấc là tới nhà- là nơi mình từng cảm thấy an toàn nhất. Gọi là đã từng vì bây giờ nhà không còn là nơi an toàn nhất của mình nữa. Vì nhà là nơi mình có thể phút chốc cho mình cái cảm giác cái chết là dễ và bình yên, một cách tự nguyện và mình sợ cái suy nghĩ đó. Một comittment riêng tư, ràng buộc, là trên đời mình có hai thứ không bao giờ được đánh mất, đó là bản thân và gia đình; trong đó bản thân là thứ không bao giờ được đánh mất, vì khi mình đánh mất bản thân cũng là lúc mình đánh mất gia đình. Nếu một khoảng thời gian nào đó mn thấy gia đình thật phiền, thật cản chân (ùm, mình thấy mẹ mình rất phiền), thì cũng hãy mạnh dạn đối diện với cảm xúc đấy, tự deal với bản thân một cam kết như mình từng làm. Rồi mọi thứ sẽ ổn. Tất cả sẽ nằm trong máu như cái cách Keith Ferrazzi từng nói trong quyển Who's got your back:" Nhưng thời điểm đó, trong tim tôi đã trở về nhà thật sự, và tôi cảm thấy rất tuyệt. Tâm hồn tôi đã quay lại với "bộ tộc" của mình. Tôi nhận thấy điều này không xảy ra một cách thường xuyên trong cuộc đời mình. Và tôi nghĩ người khác cũng thế. Nhưng nó có thể xảy ra. Và chúng ta có thể giúp thúc đẩy nó xảy ra". Đúng rồi, mình có thể thúc đẩy nó xảy ra.

(con Thy nhà )

"Đừng nhìn lại, con trai ạ. Điều tồi tệ nhất là cứ nhìn lại và tự hỏi, "Chuyện gì xảy ra nếu...?". Mình ghét phải ngồi xe khách, vì ngồi xe khách làm mình cứ nghĩ lại về nhiều thứ. Mình nghĩ về điều mình đang làm nó có đúng không, mình nghĩ về khoảng thời gian qua mình đã làm được gì ra trò chưa, mình nghĩ về sự thay đổi của bản thân. Giống như leo lên cỗ máy thời gian, chỉ cần có khung cửa sổ và tai nghe hai bên, mọi mùi hương, mọi tiếng động như biến mất cả để nhường chỗ cho những suy nghĩ đang lấp đầy. Nhìn lại để suy xét bản thân, cải thiện những lỗi sai, nhận ra mình làm được gì rồi để cải thiện nó là điều tốt nên làm. Nhưng nhìn lại để tự hỏi và nghi ngờ năng lực của bản thân thì lại không, điều đó không nên có trong giai đoạn chưa cố gắng đủ. Chưa trầy da tróc thịt, chưa có nhà để bán hay đã ở bờ ở bụi, đã từ mặt người thân đâu mà gọi là cố gắng đủ ha. Nên mình ghét 2 tiếng phải ngồi xe nghe bản thân mình hò hét, léo nhéo bàn luận về cái mình đang làm. Và khi đấy lí trí mình đã đè bẹp được cảm xúc, cái cảm xúc mà chỉ cần để viết văn cho hay con chữ.

Khi ngồi trên xe khách, mỗi người ai cũng đang đơn độc trong cỗ máy thời gian của mình. Khoảng thời gian để mọi người thông qua cái cửa sổ, chuyển động của chiếc xe để nhận ra cái tĩnh lặng trong lòng, chỉ để nghe con tim đối diện với cái nhàu nát, vội vã của thực tại là một cảm giác rất yên. Nhưng khi trôi qua cái yên đấy mình nghe thấy một cái giọng trách móc từ đâu đó đang rỉ ra, từng lời, đều đều. Là trong lòng mình. Mn có cùng suy nghĩ với mình không? mình nghĩ cảm xúc làm nên con người mình nhưng lí trí làm nên tương lai. Mình nhận ra mình đang thay đổi, và là một thay đổi tốt. Nhiều thứ bây giờ của mình vẫn là sản phẩm của cảm tính, giống như blog này cũng vậy. Và mình chỉ cho phép nơi đây mình mới là như vậy thôi, là con người mình đang đè xuống. Có mấy lúc nó vùng vẫy ngoi lên để khiến mình down mood nhưng mình chấp nhận để nó như vậy một ngày rồi lại thôi. Cân bằng cảm xúc và lí trí là khó, nhiều khi tưởng là mình control được hết nhưng thật ra là cái cân của mình đang đo sai.Cảm tính quá là không tốt, ngay cả một người nghệ sĩ muốn đi được xa, muốn thành công thì sản phẩm của họ không chỉ có cảm xúc là đủ, nó phải có lí trí vào đấy nữa, phải có tính toán. Hay như ngày hôm qua, một ngày tháng 8 trời mưa dầm nên đầu óc mình lại bay mãi tận đâu, ngặt là phải làm nhiều thứ nên mình chả để đầu óc mơ mộng thơ thẩn nữa mà bắt tay vào làm. Cảm xúc là mình rất lười trong mấy ngày mưa, lí trí là trách nhiệm phải làm nốt hai việc đấy trong ngày. Mưa thì sẽ gặp lại thôi vì đang trong tháng mưa mà, nên thôi, để mưa hôm khác rồi thơ thẩn vậy. Vậy nên mình mới nói, cảm xúc chỉ để viết cho hay con chữ mà thôi. Nhưng mình vẫn thi thoảng nuôi nó, để đời mình thêm đẹp, để viết blog cho hay, như việc mình đang làm trong một ngày mưa dầm hôm nay.

Cảm xúc làm nên con người, lý trí tạo nên tương lai. Nói như thế nhưng mình không ủng hộ những người tôn thờ chủ nghĩa duy lý mà ngược lại mình thấy sợ, sợ những con người sòng phẳng một cách trắng trợn, vô tâm, máu lạnh, làm tất cả để có được mục tiêu mà bỏ qua yếu tố đạo đức của con người. Họ thành công đó, nhưng thành công nhờ đè bẹp người khác, chặn hết con đường sống của người khác thì đến cuối cùng chẳng có ai coi trọng và tin tưởng cả. Trong quyển sách Tư duy nhanh và chậm của tác giả Daniel Kahneman mình từng đọc được ông ấy đã chứng minh điều này: là trong cuộc sống thường ngày, con người chúng ta thường đưa ra quyết định một cách nhất quán, chủ quan và cảm tính (ngay trong những lúc chúng ta nghĩ là mình lý trí nhất). Chứng minh đó đã được thể hiện khi đưa ra hai luồng thông tin đối lập cho con người cảm nhận và suy nghĩ về nó. Với luồng thông tin thứ nhất cho rằng: tỉ lệ mắc bệnh ung thư ở nông thôn cao hơn thành thị, lúc này chúng ta sẽ nghĩ ngay rằng là do dịch vụ y tế ở nông thôn còn kém. Nhưng nếu ban đầu đưa ra thông tin luồng thứ hai: là ung thư nông thôn thấp hơn thành thị, thì chúng ta lại nghĩ cư dân nông thôn không sống trong môi trường ô nhiễm như cư dân thành thị? Khi đó là lúc con người bị thói tư duy theo gợi ý đưa ra chứ không tư duy bao quát từ những hiểu biết, kinh nghiệm cũ mình có được.

Lối tư duy này mình đã từng đọc ở đâu đấy, mình không nhớ là trong quyển sách nào nữa, nhưng mà nó có đưa ra một ví dụ mà mình thấy đúng lắm. Khi được cung cấp một thông tin chẳng hạn như: ăn mặc hở hang là một trong những nguyên nhân dẫn đến bị xâm hại tình dục, ví dụ khi nghe nói như vậy mình thường sẽ search google đúng những từ khóa như thế thay vì tìm hiểu từ cái chung nhất, cái bắt nguồn là xâm hại tình dục là gì? xâm hại tình dục có mấy dạng? tỉ lệ, đối tượng, chứng minh khoa học? Việc tư duy theo gợi ý đưa ra nó sẽ thường mang tính chủ quan, thiếu logic, bị thông tin gợi ý bịt mắt và dẫn dắt vì con người thường sẽ suy nghĩ mang tính củng cố hơn là mở rộng. Chắc là mình sẽ nói về chủ đề xâm hại tình dục trong một blog khác .ha

Lý tính, cảm tính, cảm xúc, cảm giác, tâm trạng là những khái niệm rộng mà mình không thể nói vỏn vẻn trong một blog, mình chỉ muốn nói là muốn trở thành người thành công hay đạt được mục tiêu của bản thân một cách nhanh chóng (nghe giống self-help quá~) thì chúng ta phải kiên định và mạnh mẽ hơn để không bị cảm xúc chi phối. Đừng sống chỉ dựa vào cảm tính hay chỉ thuần lý tính. Theo nghiên cứu sinh học thì các hợp chất hoá học cảm xúc – từ khi được sản sinh trong vùng dưới đồi của não (hypothalamus) đến khi được phân nhỏ và hấp thu – sẽ tồn tại trong cơ thể trong khoảng 6 giây. Chỉ 6s giây thôi, còn khi nó kéo dài là bởi vì bạn đang ép nó phải kéo dài và việc này sẽ vô cùng nguy hiểm trong trường hợp bạn cố tình nuôi cảm giác giận dữ, thù hằn và có ý định trả thù người khác. Cảm xúc sinh ra để mình lắng nghe nó, còn nó có quyền điều khiển mình hay không thì... phụ thuộc vào mình.

Nghe bài này cùng mình:

Click Me